Info

Wat is er aan de hand?
Bodem, plant, dier en mens zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wij hebben die vruchtbare bovenlaag vol wormen, schimmels en bacteriën nodig om ons voedsel te kunnen verbouwen.
Het gaat niet goed met onze bodems. Dit heeft grote gevolgen voor onze voedselzekerheid, ons klimaat en onze gezondheid. Door de huidige manier van bemesten en bodembewerking daalt het humusgehalte en raken we vruchtbare gronden kwijt. Al het voedsel voor iedereen op aarde wordt op slechts elf procent van het aardoppervlak geproduceerd. Door aantasting van de bodem – door bijvoorbeeld erosie, uitputting en verdichting – is een groot deel van alle bodems op aarde sterk verarmd maar dat zijn wel de bodems die we nodig hebben om in 2050 de wereldbevolking (dan zo’n 9 miljard mensen) te kunnen voeden.
"Wat is een vitale bodem?"

Een gezonde en vitale bodem heeft een goede structuur met voldoende lucht, organische stof, mineralen en een rijk bodemleven dat in balans is.  Een vitale bodem is vruchtbaar, neemt water op en kan dit vasthouden, en slaat CO2 op in de organische stof.

"Waarom zijn gezonde en vitale bodems zo belangrijk?"

We hebben gezonde en vitale bodems nodig om:

  • genoeg voedsel te kunnen verbouwen voor de groeiende wereldbevolking;
  • voedsel voort te brengen dat beter is voor onze gezondheid; <hyperlink naar tekst hierna> De ingenieuze processen in een gezonde levende bodem zorgen er niet alleen voor dat planten en dieren goed groeien en weerstand ontwikkelen tegen ziekten, maar ook dat de opbrengsten rijk zijn aan vitaminen, mineralen en vitaalstoffen (auxonen). Dit is belangrijk voor onze gezondheid.
  • biodiversiteit te bevorderen;
  • het broeikaseffect te beperken door CO2 op te slaan.;
  • zoet water vast te houden en erosie te voorkomen;
  • onze ziektekosten in de hand te houden. Gezond voedsel zorgt voor gezonde(re) mensen.

Daarnaast leveren vitale bodems boeren meer op.

De rol van de boer is niet altijd even duidelijk in een samenleving waar voedsel vanzelfsprekend is en dat maakt de ‘licence to produce’ lang niet altijd even gemakkelijk. De relatie tussen voeding en gezondheid wordt steeds duidelijker. En hoe gezonder en vitaler de grond, des te meer vitaminen, mineralen en vitaalstoffen (auxonen) er in de gewassen zitten. Daar liggen kansen voor de boer als voedselproducent.

Bovendien kan een boer bij een duurzame landbouwmethode flink op de uitgaven besparen, bij voorbeeld: minder diesel omdat er geen zwaar materieel wordt gebruikt, minder gewasbeschermingsmiddelen en minder kunstmest.

"Wat is er aan de hand met onze bodems?"

Bodem, plant, dier en mens zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wij hebben die vruchtbare bovenlaag vol wormen, schimmels en bacteriën nodig om ons voedsel te kunnen verbouwen.
Het gaat niet goed met onze bodems. Dit heeft grote gevolgen voor onze voedselzekerheid, ons klimaat en onze gezondheid. Door de huidige manier van bemesten en bodembewerking daalt het humusgehalte en raken we vruchtbare gronden kwijt. Al het voedsel voor iedereen op aarde wordt op slechts elf procent van het aardoppervlak geproduceerd. Door aantasting van de bodem – door bijvoorbeeld erosie, uitputting en verdichting – is een groot deel van alle bodems op aarde sterk verarmd maar dat zijn wel de bodems die we nodig hebben om in 2050 de wereldbevolking (dan zo’n 9 miljard mensen) te kunnen voeden.

"Is er een oplossing?"

Ja, die is er! Het antwoord is levende landbouw, zonder kunstmest en chemische middelen! Daarmee kunnen we verdere bodemverarming voorkomen en de verarmde bodems zelfs herstellen. Wetenschappelijk onderzoek heeft bewezen dat agro-ecologische landbouw een positief effect heeft op de koolstofopslag in de bodem, het waterhoudend vermogen en de bodembiodiversiteit.

"Wat is agro-ecologische landbouw?"

 

In de agro-ecologische landbouw begint alles met een gezonde, levende bodem. Die zorgt voor gezonde gewassen, dieren en mensen. De boer maakt daarbij zoveel mogelijk gebruik van natuurlijke levensprocessen en streeft ernaar om biodiversiteit in stand te houden. Hij gebruikt dan ook geen kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen. Composteren, fermenteren, vruchtwisseling en groene bodembedekking zijn veelgebruikte technieken.

Video

Podcast

Wat hebben bodem mest en gezondheid met elkaar te maken? In de podcast leggen Theo Mulder en Martien Lankester het uit.

https://open.spotify.com/episode/7bMs0Kb3JROIubL6sjMC9X?si=fZv1oaYbTJ-kwzH2BbZw_g&nd=1

Links

Infographics van de FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations)

Save our Soils
Op 27 juni 2015 vond het Celebrating Soil! Celebrating Life! congres plaats met als thema ‘Save our Soils’ georganiseerd door EOSTA over de urgentie van de bodem. Voor klimaat, water, biodiversiteit en gezondheid en de Amsterdam Declaration. Op dit congres ontstond het idee voor Symphony of Soils.

 

Links naar organisaties die zich ook inzetten voor landbouw- en voedseltransitie

Caring farmers 
Boeren die stappen zetten naar een natuurinclusieve kringlooplandbouw. https://caringfarmers.nl/

Wij.land werkt samen met boeren,natuurorganisaties en anderen aan concepten die bijdragen aan inspiratie, financiële waarde, natuurlijke waarde en sociale waarde.

11.000 boeren doen aan Agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Samen voeren zij op 110.00 ha agrarisch natuurbeheer op grasland, akkerland droge dooradering en water. 

Herenboeren 
Herenboeren is een groeiende burgerbeweging die aantoont dat de productie van ons dagelijks voedsel anders, beter en bovenal duurzamer kan. Stichting Herenboeren Nederland doet dat door het bieden van ondersteuning en het vergaren en ontsluiten van kennis voor de verdere ontwikkeling van Herenboerderijen in Nederland.

Transitiecoalitie Voedsel 
De Transitiecoalitie Voedsel is een coalitie van Nederlandse koplopers in de wereld van landbouw, voedsel, natuur en gezondheid. We werken aan nieuwe oplossingen voor het huidige landbouw- en voedselsysteem dat ecologisch, sociaal en economisch steeds meer vastloopt.

Voedselanders
Beweging die streeft naar eerlijke en duurzame voedsel- en landbouwsystemen met een verantwoord beheer van bodems, landschap, planten, dieren en water.

CSA netwerk
CSA’s (Community Supported Agriculture) brengen producten voort, die van waarde zijn voor de burger. Naast op duurzame wijze geproduceerde eetbare producten zijn dat ook vaak andere waarden zoals zorg voor biodiversiteit, een gezonde bodem of het voorkomen van klimaatverandering. Ook sociale waarden zoals het vormen van een duurzame lokale gemeenschap, het bieden van zinvolle werkgelegenheid en het voor burgers toegankelijk maken van het boerenland. Door te kiezen voor producenten met een duurzame bedrijfsvoering of producenten die zich daarnaartoe willen ontwikkelen oefen je direct invloed uit op jouw leefomgeving.

Dutch Cuisine
Met de prachtige producten van Nederlandse bodem bereiden de chefs van Dutch Cuisine verrassende, heerlijke gerechten die ook nog eens goed zijn voor het milieu. De chefs van de aangesloten Dutch Cuisine restaurants koken via onze principes. Dit wil zeggen dat zij: lokaal inkopen, rekening houden met wat er te koop is in ieder seizoen en koken via ons 80/20 principe. Groenten heeft bij ons de hoofdrol (80%) en een duurzaam stuk vlees of vis is bijzaak (20%). Zo zijn de gerechten minder belastend voor het milieu en kan jij zonder zorgen genieten van een heerlijke en gezonde maaltijd.

Louis Bolk Instituut
Onafhankelijk internationaal kennisinstituut ter bevordering van duurzame landbouw, voeding en gezondheid, met de natuur als kennisbron.

Soilecology
Samenwerkingsverband tussen het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en Wageningen Universiteit (WUR).

NIOO
Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch ecologisch onderzoek.

Sustainablefoodsupply
Stichting die inzet op activiteiten die duurzame voorziening van voedsel, energie en water bevorderen.

Wetsus
Link naar onze partner Wetsus, European Centre of Excellence for Water Technology in Leeuwarden